Birçok faydalı teknik kitapların olduğu bir portal.
freebookcentre
Makina Mühendisliği Ücretsiz Kitaplar bookboon
8 Ağustos 2012 Çarşamba
24 Mayıs 2012 Perşembe
23 Şubat 2012 Perşembe
UÇUŞ SÜRESİ HESAPLAMA
QUADROLARDA UÇUŞ SÜRENİZİ TAHMİN ETMENİN EN HASSAS HESAPLAMA YÖNTEMİ
• Quadınızın tüm ağırlığını (AUW- all up weight) motorların sayısına bölün, motor başına askıda kalmak (hover) için gerekli itme kuvvetini (thrust) bulmuş olursunuz.
• Bu sayıyı 2 ile çarpın, çıkan sonuç; etkin frenleme ve kurtarma manevraları için ihtiyacınız olan maksimum itme kuvvetidir (makinanız için en doğru motor seçimi).
• Hover (askıda kalma) itme kuvvetini ve güç tüketimini not etmek için Motorla tezgah testi yapın. (W)
• Nominal pil gerilimi ile gücü bölmek (3s= 11.1V, 4S=14.8V vb.) motor başına ortalama akım dolaşımını verir. Hc(A)
• Pil kapasitesini Bc(Ah), (Motor sayısı x Hc(A)) ‘na bölün ve çıkan sonucu 60 (dakika) ile çarpın.
• Sonra, çıkan sayıyı 0,8 ile çarpın (% 20 verim kaybı)
Elde edilen değer sizin hover ve alan turunuz içindir, tabiki 3D için değildir.
Örneğin:
Quadınız tüm ağırlığı (AUW) 2000gr, dolayısıyla motor başına 500gr itme kuvveti gerekir. (ve motorunuza tam gazda 1000gr lık itiş kuvveti verebilmeli)
Her motorun 55w olması gerekir.Buda kabaca 5A lık 3s Lipo pildir. Piliniz 5000mAH ise sorun yok bu pil 5A lık bir pildir.
5A yı 4 ile çarpıyoruz = 20 bunuda 5Ah ye bölüyoruz. Çıkan sonucu 60 (dakika) ile çarpıyoruz. (5/20) x 60= 15 dakika.
Sonra % 20 kayıp için 15 dakikayı 0.8 ile çarpıyoruz =
12 dakika uçuş süresi (tahmini).
Makinanızın gezinti için ne kadar güce ihtiyacı olacağını bilmek isterseniz, ters hesaplama yapmanız gerekiyor.5000mAH 3s pil ile 15 dakika uçabiliyorsanız, tüketiminiz:
• Bc(A) x 60(dakika) / Uçuş Süresi (dakika) = 5 x 60 / 15 = 20A (veya motor başına 5A)
• Dolayısıyla nominal bir 11.1V luk 3S pil için bu değer 220W dur.(motor başına 55W)
• Sizin quadınızın ağırlığı 2000gr, böylece 2000/20 = 9.10g/W oluyor (çok ideal bir verim)
• Gerçek değerler üzerinden çalıştığımız için % 20 kayıp değerleriyle sonucu değiştirmeye gerek yok.
çeviri: kkmulticopter
• Quadınızın tüm ağırlığını (AUW- all up weight) motorların sayısına bölün, motor başına askıda kalmak (hover) için gerekli itme kuvvetini (thrust) bulmuş olursunuz.
• Bu sayıyı 2 ile çarpın, çıkan sonuç; etkin frenleme ve kurtarma manevraları için ihtiyacınız olan maksimum itme kuvvetidir (makinanız için en doğru motor seçimi).
• Hover (askıda kalma) itme kuvvetini ve güç tüketimini not etmek için Motorla tezgah testi yapın. (W)
• Nominal pil gerilimi ile gücü bölmek (3s= 11.1V, 4S=14.8V vb.) motor başına ortalama akım dolaşımını verir. Hc(A)
• Pil kapasitesini Bc(Ah), (Motor sayısı x Hc(A)) ‘na bölün ve çıkan sonucu 60 (dakika) ile çarpın.
• Sonra, çıkan sayıyı 0,8 ile çarpın (% 20 verim kaybı)
Elde edilen değer sizin hover ve alan turunuz içindir, tabiki 3D için değildir.
Örneğin:
Quadınız tüm ağırlığı (AUW) 2000gr, dolayısıyla motor başına 500gr itme kuvveti gerekir. (ve motorunuza tam gazda 1000gr lık itiş kuvveti verebilmeli)
Her motorun 55w olması gerekir.Buda kabaca 5A lık 3s Lipo pildir. Piliniz 5000mAH ise sorun yok bu pil 5A lık bir pildir.
5A yı 4 ile çarpıyoruz = 20 bunuda 5Ah ye bölüyoruz. Çıkan sonucu 60 (dakika) ile çarpıyoruz. (5/20) x 60= 15 dakika.
Sonra % 20 kayıp için 15 dakikayı 0.8 ile çarpıyoruz =
12 dakika uçuş süresi (tahmini).
Makinanızın gezinti için ne kadar güce ihtiyacı olacağını bilmek isterseniz, ters hesaplama yapmanız gerekiyor.5000mAH 3s pil ile 15 dakika uçabiliyorsanız, tüketiminiz:
• Bc(A) x 60(dakika) / Uçuş Süresi (dakika) = 5 x 60 / 15 = 20A (veya motor başına 5A)
• Dolayısıyla nominal bir 11.1V luk 3S pil için bu değer 220W dur.(motor başına 55W)
• Sizin quadınızın ağırlığı 2000gr, böylece 2000/20 = 9.10g/W oluyor (çok ideal bir verim)
• Gerçek değerler üzerinden çalıştığımız için % 20 kayıp değerleriyle sonucu değiştirmeye gerek yok.
çeviri: kkmulticopter
15 Şubat 2012 Çarşamba
3 Şubat 2012 Cuma
Işık Yılı
Işık Yılı
Işık yılı, ışığın bir yılda boşlukta aldığı mesafedir.
1 ışık yılı = Işık hızı (km./sn.) x bir yıl (saniye cinsinden)
1 ışık yılı, 63.241 AU'ya (astronomik birim), ya da (9,460.530 x 10¹² km.) eşittir.
(1 AU (Astronomik birim) = 149.597.870,691 ± 0.030 km.; Dünya ile Güneş'in merkezleri arasındaki uzaklık.)
Güneş sistemi'ne en yakın yıldız, ortalama 4,22 ışık yılı uzaklıkta olan Proxima Centauri'dir.
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/uzay-bilimleri/88613-isik-yili-nedir-isik-yili-hakkinda.html#ixzz1lJjdpO2A
Işık yılı, ışığın bir yılda boşlukta aldığı mesafedir.
1 ışık yılı = Işık hızı (km./sn.) x bir yıl (saniye cinsinden)
1 ışık yılı, 63.241 AU'ya (astronomik birim), ya da (9,460.530 x 10¹² km.) eşittir.
(1 AU (Astronomik birim) = 149.597.870,691 ± 0.030 km.; Dünya ile Güneş'in merkezleri arasındaki uzaklık.)
Güneş sistemi'ne en yakın yıldız, ortalama 4,22 ışık yılı uzaklıkta olan Proxima Centauri'dir.
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/uzay-bilimleri/88613-isik-yili-nedir-isik-yili-hakkinda.html#ixzz1lJjdpO2A
30 Ocak 2012 Pazartesi
Acronis Snap Deploy
130 makinayı swiche bağlayıp aynı anda sorunsuz kurulum sağladık.
Bu Snap Deploy bir nimet. Linkini paylaşıyorum.
Acronis Snap Deploy
Bu Snap Deploy bir nimet. Linkini paylaşıyorum.
Acronis Snap Deploy
29 Ocak 2012 Pazar
Su altında maruz kalınan basınç
Su seviyesinde 1 atmosfer (atm)olan hava basıncı, derinlere inildikçe ortam basıncına göre her 10 metrede 1 atmosfer basıncı artar. Örnek vermek gerekirse, 20 metre seviyesindeki basınç 3 atmosferdir.
1 atmosfer basınç santimetrekareye 0,96 kg ağırlık uygular.
Yine aynı mantıkla gidersek 20 metrede yaklaşık 3 kg/ cm2 olacaktır.
Vücut yüzeyinizi düşünürseniz bu aslında küçümsenmiyecek bir kuvvettir.
Ağzı çok iyi kapatılmış bir tenekeyi 10 mt - 20 mt'reye indirin, hem aradaki etke eden kuvvet farkını, hemde tenekenin nasıl buruştuğunu göreceksiniz.
Uzunca;
---------------------------------------------------------------------------
Teknik Bilgiler
---------------------------------------------------------------------------
BASINÇ
Basıncın tanımı,birim yüzeye etkiyen kuvvettir. Sportif sualtı terminolojisinde basınç birimi olarak Atmosfer(Atm),Bar ve psi(pounds per sguare inch) kullanılır. Bunların yanı sıra msw(metre deniz suyu) ve fsw(feet deniz suyu) da kullanılan birimler arasındadır. Bilimsel terminolojide ise tercih edilen birim kPa(kilopascal) dır. 1 Atmosferi diğer birimlere çevirmek için aşağıdaki eşitlikler kullanılır.
1 Atm= 1.01325 bar (1 olarak kabul ediyoruz )
1 Atm=101.325 kPa
1 Atm= 14.6959 psi
1 Atm= 33.08 fsw
1 Atm= 10.13 msw (10 olarak kabul ediyoruz )
Hava yoğunluğu oldukça az olan bir maddedir. 1 litrelik hava kütlesinin ağırlığı sadece 1.29 gramdır. Ancak dünyamızı saran kilometrelerce yükseklikteki havanın birim alana etki eden ağırlığı ihmal edilemez.
Deniz seviyesinde bu basıncın aldığı değerei hesaplarımızda kolaylık olması açısından 1 Atm olarak kabul ediyoruz. (Atmosfer basıncı=1Kg/cm2=1 bar)
Basınç ölçümü BAĞIL ve MUTLAK olarak iki farklı şekilde yapılabilir.
MUTLAK BASINÇ = BAĞIL BASINÇ(Gauge pressuare)+ATMOSFER BASINCI
Deniz seviyesinde atmosferik basınç 1 Atm,bağıl basınç ise 0 atm. olacaktır. Yükselti arttıkça birim alana düşen hava sütununun kütlesi de azalacağından basınç azalır.
Örneğin Kaçkar Büyük deniz gölü yüzey seviyesinde mutlak basınç 0.645 atm. dir. Buna gçre bağıl basınç -0.355 atm. olacaktır.
HİDROSTATİK BASINÇ
Bir sıvı içinde bulunan bir cisme bu sıvının kütlesi tarafından etki eden basınca HİDROSTATİK BASINÇ denir. Hidrostatik basınç (P),cismin bulunduğu derinlik (h) ve sıvının sıvının yoğunluğuna (d) bağlıdır. Yani:
P = h x d
Deniz suyundaki yoğunluk değişikliklerini öz ardı edersek,basınç ve derinlik doğru orantılıdır.
TORİÇELLİ KANUNU
Havanın ağırlığı olduğu ve atmosfer tabakasının üzerimizde bir basınç oluşturduğu kanıtlanmıştır. Ünlü cıva deneyi,bu basıncın 76 cm yüksekliğinde bir cıva sütununu dengeleyebildiğini göstermiştir. Daha sonra; cıvanın özgül ağırlığı 13.6 gr/cm3 olduğuna göre atmosferin üzerimize uyguladığı basıncın 76x13.6=1033.6 gr/cm2 olduğunu söylemiştir. Biz atmosfer tarafından uygulanan bu basınca Atmosferik basınç diyoruz. Atmosfer tarafından deniz seviyesinde uygulanan 1033.6 gr/cm3 lük basınç 1 Atmosfere eş,ittir diyoruz ve hesaplamalarımızda bu birimi kullanıyoruz. 10 mt. yüksekliğindeki bir deniz suyu kütlesi üzerimizde 1 Atmosferlik basınç yaratır. Yani denize daldıkça üzerimizdeki basınç,her 10 metrede 1 Atmosfer artar. Biz üzerimizde yalnızca suyun etkisi ile oluşan basınca Hidrostatik basınç (Geyç basıncı) diyoruz. Suya girdiğimizde üzerimize,hem daldığımız derinliğe eşit miktarda suyun basıncı,hem de, dışarıdan iletilen Atmosferik basınç etki eder. Biz dalışlarımız sırasında bizi etkileyen Hidrostatik basınc ve Atmosferik basınç toplamına Mutlak basınç adını veriyoruz.
MUTLAK BASINÇ=SU BASINCI+ATMOSFER BASINCI
DERİNLİK (m) ATMOSFERİK BASINÇ GEYÇ BASINCI MUTLAK BASINÇ
0 1 Atmosfer 0 Atmosfer 1 Atmosfer
10 2 Atmosfer 1 Atmosfer 2 Atmosfer
20 3 Atmosfer 2 Atmosfer 3 Atmosfer
30 4 Atmosfer 3 Atmosfer 4 Atmosfer
BASINÇ-HACİM İLİŞKİSİ
BOYLE-MARİOTTE KANUNU
Gazların Basınç/Hacim ilişkisini bulan bilim adamıdır. Gazların basıncının sabit sıcaklıkta hacim ile mutlak basınçın ters orantılı çalıştığını bulmuştur. Bu kanuna göre bir gazın hacmi azaltılırsa o gazın basıncı artar,hacmi arttırıldığında ise basıncı düşer. Bu kanun aşağıdaki formül ile ifade edilir.
P1xV1=P2xV2
(P=Basınç. V=Hacim)
ÖRNEK 1:
12 LT. Hacmindeki bir tüpün basıncını 200 Atmosfere çıkartmak için içine 1 Atmosferik basınçta kaç lt. Hava basmamız gerekir ?
P1=200 Atm.
V1=12 lt.
P2=1Atm.
V2=? Lt.
200 x 12 = 1 x V2
V2 = 200 x 12/1
V2 = 2400 lt.
ÖRNEK 2:
Deniz seviyesinde 2000 lt. Hava ile doldurduğumuz bir balonu,30 mt. derinliğe indirirsek hacmi kaç litre olur?
P1=1 Atm.
V1=2000 lt.
P2=4 Atm.
V2= ?
1 x 2000 = 4 x V2
V2= 2000 x ¼
V2= 500 lt.
CHARLES KANUNU
Boyle-Mariotte kanununa ek olarak gazların basınç hacim ilişkilerinin sıcaklığın etkisi ile de değiştiğini kanıtlamıştır. Gazların sıcaklığı arttırılırsa basıncının veya hacminin artacağı,sıcaklığı düşürülürse basıncının veya hacminin düşeceğini söylemiştir. Yine bu kanuna göre hacmi sabit kalan bir gazın basıncı arttırılırsa sıcaklığının artacağı,basıncı azaltılırsa da sıcaklığının düşeceği görülür. Bu kanun şu formülle ifade edilir.
P1xV1/T1=P2xV2/T2
(P=Basınç.V=Hacim.T=Sıcaklık. Bu formülde T1 ve T2 sıcaklıkları Kelvin derecesine göredir.
K=C+273)
ÖRNEK:
15 lt. Lik bir tüp 200 Atm. Basınçta hava ile doldurulmuş ve dolum sırasında sıcaklığı 38 dereceye yükselmiştir. Daha sonra bu tüp hava sıcaklığı olan 18 dereceye soğuduğunda içindeki havanın basıncı kaç Atm.ye düşer.
P1=200 Atm.
V1=15 lt.
T1=38 Santigrat derece=273+38=311 Kelvin.
P2=?
V2=15 lt.
T2=18 santigrat derece=273+18=291 Kelvin.
200x15/311=P2x15/291
P2=(200x15x311) / (291x15)
P2=187.13 Atm.
HAVANIN BİLEŞİMİ
Atmosferi oluşturan dolayısıyla soluduğumuz hava %78 Nitrojen (N2),%21 Oksijen(O2) içermektedir. Ayrıca havada bulunan karbondioksit (CO2) ve diğer gazların payları ölçülmeyecek kadar küçüktür. Dolayısıyla hesaplarımızda Nitrojen değerini %79 olarak kabul ederiz.
Vücut metabolizmasında Oksijen kullanılır. Nitrojen ise soy gazıdır ve vücutta kullanılmaz. Fakat soluduğumuz havanın 4/5 nü oluşturduğu için vücudun tüm dokularında bulunur ve bazı durumlarda dalıcıları etkiler.
HAVAYI OLUŞTURAN GAZLAR ve YÜZDELERİ
AZOT (N2) 78.084
OKSİJEN (O2) 20.986
ARGON 0.984
KARBONDİOKSİT (CO2) 0.033
NEONHELYUM,KRİPTON,HİDROJEN,KSENON,RADON,KARBON,MO NOKSİT SU BUHARI 0.003
KISMİ BASINÇ (DALTON YASASI)
Kısmi basınç bir gaz karışımı içindeki toplam basınç,karışımı oluşturan gazların ortamda tek başına olduklarında sahip oldukları (kısmi) basınçları toplamına eşittir. Bu durum DALTON yasası olarak bilinir. Bu kanuna göre havanın içinde %79 oranında Nitrojen,%21 oranında Oksijen olduğuna göre; 1 Atm. Basınçta soluduğumuz havanın içerisindeki Nitrojenin kısmi
basıncı 0.79 Atm. Ve oksijenin kısmi basıncı da 0.21 Atm. Olarak hesaplanır. Bir gazın kısmi basıncı pp sembolü ile belirtilir. Yani 1 Atm. Basınçta hava için, ppO2=0.21,ve ppN2=0.79 olarak gösterilir.
ÖRNEK:
%21 oksijen,%79 Nitrojen içeren hava ile dalış yaparsak,30 metrede soluduğumuz havanın içindeki Oksijen ve Nitrojenin kısmi basınçları ne olur?
30 metrede Mutlak basınç 4 Atm. dir ve regülatörümüz bize aynı basınçta hava sağlar. Soluduğumuz havanın toplam basıncı 4 Atm. olduğuna göre;
ppO2=4x21/100=0.84 Atm. ve
ppN2=4x79/100=3.16 Atm. olur. (Derinlik sarhoşluğu yapar.)
GAZLARIN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ: (HENRY KANUNU)
Gazlar ile sıvı arasında ne zaman bir birliktelik olsa,gaz sıvı içerisinde erimeye başlar. Çözünen gaz miktarı çeşitli faktörlere bağlıdır. Bunlardan en önemlisi gazın kısmi (parsiyel) basıncıdır. Basınç arttıkça sıvı içerisinde daha fazla gaz çözünür. Basınç düştüğü zaman ise bu işlemin tersi olur ve çözünmüş olan gaz kabarcıklar halinde serbest kalmaya başlar. Bu ilişkiye HENRYY'NİN GAZLARIN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ YASASI denir.
Günlük yaşantımızda sıvı içinde gaz çözünmesi olayına asitli içecek şişelerinde çok kolay rastlarız. Bu tür içecekler içinde çözünmüş CO2(Karbondioksit) bulundururlar. Eğer şişeyi çalkalayıp açarsak gazın serbest kalması çok kolay olur ve bir kısım gazla karışmış sıvı, şişenin dışına taşabilir.
Bu gaz yasasının bir dalıcı için önemi şunlardır.
1-Oksijenin kan tarafından alınması ve karbondioksitin salınması.
2-iniş ve yükseliş sırasında ortam basıncına bağlı olarak ciğerlerdeki hava basıncının artması yada azalması sonucu,kanın ve dokuların Nitrojeni tutması yada serbest bırakması.
Bu hal iniş sırasında hiç bir sorun yaratmaz. Yükselme sırasında ise;vücut dokularından serbest bırakılma hızı,akciğer tarafından vücuttan atılma hızından fazla ise,dalıcı için tehlikeli durum söz konusudur. Bu durun dokularda Nitrojen kabarcıkları oluşmasına neden olur ve DEKOMPRASYON HASTALIĞI olarak isimlendirilir.
Alıntıdır.
1 atmosfer basınç santimetrekareye 0,96 kg ağırlık uygular.
Yine aynı mantıkla gidersek 20 metrede yaklaşık 3 kg/ cm2 olacaktır.
Vücut yüzeyinizi düşünürseniz bu aslında küçümsenmiyecek bir kuvvettir.
Ağzı çok iyi kapatılmış bir tenekeyi 10 mt - 20 mt'reye indirin, hem aradaki etke eden kuvvet farkını, hemde tenekenin nasıl buruştuğunu göreceksiniz.
Uzunca;
---------------------------------------------------------------------------
Teknik Bilgiler
---------------------------------------------------------------------------
BASINÇ
Basıncın tanımı,birim yüzeye etkiyen kuvvettir. Sportif sualtı terminolojisinde basınç birimi olarak Atmosfer(Atm),Bar ve psi(pounds per sguare inch) kullanılır. Bunların yanı sıra msw(metre deniz suyu) ve fsw(feet deniz suyu) da kullanılan birimler arasındadır. Bilimsel terminolojide ise tercih edilen birim kPa(kilopascal) dır. 1 Atmosferi diğer birimlere çevirmek için aşağıdaki eşitlikler kullanılır.
1 Atm= 1.01325 bar (1 olarak kabul ediyoruz )
1 Atm=101.325 kPa
1 Atm= 14.6959 psi
1 Atm= 33.08 fsw
1 Atm= 10.13 msw (10 olarak kabul ediyoruz )
Hava yoğunluğu oldukça az olan bir maddedir. 1 litrelik hava kütlesinin ağırlığı sadece 1.29 gramdır. Ancak dünyamızı saran kilometrelerce yükseklikteki havanın birim alana etki eden ağırlığı ihmal edilemez.
Deniz seviyesinde bu basıncın aldığı değerei hesaplarımızda kolaylık olması açısından 1 Atm olarak kabul ediyoruz. (Atmosfer basıncı=1Kg/cm2=1 bar)
Basınç ölçümü BAĞIL ve MUTLAK olarak iki farklı şekilde yapılabilir.
MUTLAK BASINÇ = BAĞIL BASINÇ(Gauge pressuare)+ATMOSFER BASINCI
Deniz seviyesinde atmosferik basınç 1 Atm,bağıl basınç ise 0 atm. olacaktır. Yükselti arttıkça birim alana düşen hava sütununun kütlesi de azalacağından basınç azalır.
Örneğin Kaçkar Büyük deniz gölü yüzey seviyesinde mutlak basınç 0.645 atm. dir. Buna gçre bağıl basınç -0.355 atm. olacaktır.
HİDROSTATİK BASINÇ
Bir sıvı içinde bulunan bir cisme bu sıvının kütlesi tarafından etki eden basınca HİDROSTATİK BASINÇ denir. Hidrostatik basınç (P),cismin bulunduğu derinlik (h) ve sıvının sıvının yoğunluğuna (d) bağlıdır. Yani:
P = h x d
Deniz suyundaki yoğunluk değişikliklerini öz ardı edersek,basınç ve derinlik doğru orantılıdır.
TORİÇELLİ KANUNU
Havanın ağırlığı olduğu ve atmosfer tabakasının üzerimizde bir basınç oluşturduğu kanıtlanmıştır. Ünlü cıva deneyi,bu basıncın 76 cm yüksekliğinde bir cıva sütununu dengeleyebildiğini göstermiştir. Daha sonra; cıvanın özgül ağırlığı 13.6 gr/cm3 olduğuna göre atmosferin üzerimize uyguladığı basıncın 76x13.6=1033.6 gr/cm2 olduğunu söylemiştir. Biz atmosfer tarafından uygulanan bu basınca Atmosferik basınç diyoruz. Atmosfer tarafından deniz seviyesinde uygulanan 1033.6 gr/cm3 lük basınç 1 Atmosfere eş,ittir diyoruz ve hesaplamalarımızda bu birimi kullanıyoruz. 10 mt. yüksekliğindeki bir deniz suyu kütlesi üzerimizde 1 Atmosferlik basınç yaratır. Yani denize daldıkça üzerimizdeki basınç,her 10 metrede 1 Atmosfer artar. Biz üzerimizde yalnızca suyun etkisi ile oluşan basınca Hidrostatik basınç (Geyç basıncı) diyoruz. Suya girdiğimizde üzerimize,hem daldığımız derinliğe eşit miktarda suyun basıncı,hem de, dışarıdan iletilen Atmosferik basınç etki eder. Biz dalışlarımız sırasında bizi etkileyen Hidrostatik basınc ve Atmosferik basınç toplamına Mutlak basınç adını veriyoruz.
MUTLAK BASINÇ=SU BASINCI+ATMOSFER BASINCI
DERİNLİK (m) ATMOSFERİK BASINÇ GEYÇ BASINCI MUTLAK BASINÇ
0 1 Atmosfer 0 Atmosfer 1 Atmosfer
10 2 Atmosfer 1 Atmosfer 2 Atmosfer
20 3 Atmosfer 2 Atmosfer 3 Atmosfer
30 4 Atmosfer 3 Atmosfer 4 Atmosfer
BASINÇ-HACİM İLİŞKİSİ
BOYLE-MARİOTTE KANUNU
Gazların Basınç/Hacim ilişkisini bulan bilim adamıdır. Gazların basıncının sabit sıcaklıkta hacim ile mutlak basınçın ters orantılı çalıştığını bulmuştur. Bu kanuna göre bir gazın hacmi azaltılırsa o gazın basıncı artar,hacmi arttırıldığında ise basıncı düşer. Bu kanun aşağıdaki formül ile ifade edilir.
P1xV1=P2xV2
(P=Basınç. V=Hacim)
ÖRNEK 1:
12 LT. Hacmindeki bir tüpün basıncını 200 Atmosfere çıkartmak için içine 1 Atmosferik basınçta kaç lt. Hava basmamız gerekir ?
P1=200 Atm.
V1=12 lt.
P2=1Atm.
V2=? Lt.
200 x 12 = 1 x V2
V2 = 200 x 12/1
V2 = 2400 lt.
ÖRNEK 2:
Deniz seviyesinde 2000 lt. Hava ile doldurduğumuz bir balonu,30 mt. derinliğe indirirsek hacmi kaç litre olur?
P1=1 Atm.
V1=2000 lt.
P2=4 Atm.
V2= ?
1 x 2000 = 4 x V2
V2= 2000 x ¼
V2= 500 lt.
CHARLES KANUNU
Boyle-Mariotte kanununa ek olarak gazların basınç hacim ilişkilerinin sıcaklığın etkisi ile de değiştiğini kanıtlamıştır. Gazların sıcaklığı arttırılırsa basıncının veya hacminin artacağı,sıcaklığı düşürülürse basıncının veya hacminin düşeceğini söylemiştir. Yine bu kanuna göre hacmi sabit kalan bir gazın basıncı arttırılırsa sıcaklığının artacağı,basıncı azaltılırsa da sıcaklığının düşeceği görülür. Bu kanun şu formülle ifade edilir.
P1xV1/T1=P2xV2/T2
(P=Basınç.V=Hacim.T=Sıcaklık. Bu formülde T1 ve T2 sıcaklıkları Kelvin derecesine göredir.
K=C+273)
ÖRNEK:
15 lt. Lik bir tüp 200 Atm. Basınçta hava ile doldurulmuş ve dolum sırasında sıcaklığı 38 dereceye yükselmiştir. Daha sonra bu tüp hava sıcaklığı olan 18 dereceye soğuduğunda içindeki havanın basıncı kaç Atm.ye düşer.
P1=200 Atm.
V1=15 lt.
T1=38 Santigrat derece=273+38=311 Kelvin.
P2=?
V2=15 lt.
T2=18 santigrat derece=273+18=291 Kelvin.
200x15/311=P2x15/291
P2=(200x15x311) / (291x15)
P2=187.13 Atm.
HAVANIN BİLEŞİMİ
Atmosferi oluşturan dolayısıyla soluduğumuz hava %78 Nitrojen (N2),%21 Oksijen(O2) içermektedir. Ayrıca havada bulunan karbondioksit (CO2) ve diğer gazların payları ölçülmeyecek kadar küçüktür. Dolayısıyla hesaplarımızda Nitrojen değerini %79 olarak kabul ederiz.
Vücut metabolizmasında Oksijen kullanılır. Nitrojen ise soy gazıdır ve vücutta kullanılmaz. Fakat soluduğumuz havanın 4/5 nü oluşturduğu için vücudun tüm dokularında bulunur ve bazı durumlarda dalıcıları etkiler.
HAVAYI OLUŞTURAN GAZLAR ve YÜZDELERİ
AZOT (N2) 78.084
OKSİJEN (O2) 20.986
ARGON 0.984
KARBONDİOKSİT (CO2) 0.033
NEONHELYUM,KRİPTON,HİDROJEN,KSENON,RADON,KARBON,MO NOKSİT SU BUHARI 0.003
KISMİ BASINÇ (DALTON YASASI)
Kısmi basınç bir gaz karışımı içindeki toplam basınç,karışımı oluşturan gazların ortamda tek başına olduklarında sahip oldukları (kısmi) basınçları toplamına eşittir. Bu durum DALTON yasası olarak bilinir. Bu kanuna göre havanın içinde %79 oranında Nitrojen,%21 oranında Oksijen olduğuna göre; 1 Atm. Basınçta soluduğumuz havanın içerisindeki Nitrojenin kısmi
basıncı 0.79 Atm. Ve oksijenin kısmi basıncı da 0.21 Atm. Olarak hesaplanır. Bir gazın kısmi basıncı pp sembolü ile belirtilir. Yani 1 Atm. Basınçta hava için, ppO2=0.21,ve ppN2=0.79 olarak gösterilir.
ÖRNEK:
%21 oksijen,%79 Nitrojen içeren hava ile dalış yaparsak,30 metrede soluduğumuz havanın içindeki Oksijen ve Nitrojenin kısmi basınçları ne olur?
30 metrede Mutlak basınç 4 Atm. dir ve regülatörümüz bize aynı basınçta hava sağlar. Soluduğumuz havanın toplam basıncı 4 Atm. olduğuna göre;
ppO2=4x21/100=0.84 Atm. ve
ppN2=4x79/100=3.16 Atm. olur. (Derinlik sarhoşluğu yapar.)
GAZLARIN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ: (HENRY KANUNU)
Gazlar ile sıvı arasında ne zaman bir birliktelik olsa,gaz sıvı içerisinde erimeye başlar. Çözünen gaz miktarı çeşitli faktörlere bağlıdır. Bunlardan en önemlisi gazın kısmi (parsiyel) basıncıdır. Basınç arttıkça sıvı içerisinde daha fazla gaz çözünür. Basınç düştüğü zaman ise bu işlemin tersi olur ve çözünmüş olan gaz kabarcıklar halinde serbest kalmaya başlar. Bu ilişkiye HENRYY'NİN GAZLARIN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ YASASI denir.
Günlük yaşantımızda sıvı içinde gaz çözünmesi olayına asitli içecek şişelerinde çok kolay rastlarız. Bu tür içecekler içinde çözünmüş CO2(Karbondioksit) bulundururlar. Eğer şişeyi çalkalayıp açarsak gazın serbest kalması çok kolay olur ve bir kısım gazla karışmış sıvı, şişenin dışına taşabilir.
Bu gaz yasasının bir dalıcı için önemi şunlardır.
1-Oksijenin kan tarafından alınması ve karbondioksitin salınması.
2-iniş ve yükseliş sırasında ortam basıncına bağlı olarak ciğerlerdeki hava basıncının artması yada azalması sonucu,kanın ve dokuların Nitrojeni tutması yada serbest bırakması.
Bu hal iniş sırasında hiç bir sorun yaratmaz. Yükselme sırasında ise;vücut dokularından serbest bırakılma hızı,akciğer tarafından vücuttan atılma hızından fazla ise,dalıcı için tehlikeli durum söz konusudur. Bu durun dokularda Nitrojen kabarcıkları oluşmasına neden olur ve DEKOMPRASYON HASTALIĞI olarak isimlendirilir.
Alıntıdır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)